Trairejoj por niaj pikaj samurbanoj
Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Gian Piero Savio el Israelo
Unu el korvarmigaj kaj surprizaj vidoj por loĝantoj de multaj urboj en la mondo estas erinacoj, kiuj malrapide kaj trankvile vagadas promenante tra ĝardenoj aŭ parkoj. Sed la urba medio estigas por tiuj pikaj bestetoj ankaŭ multajn obstaklojn, kiel ŝtonajn aŭ brikajn murojn kaj ĉiuspecajn barilojn.
Lastatempe en Anglujo kaj Israelo pormediaj aktivuloj ekkunlaboris por permesi al erinacoj kiel eble plej liberan trairadon en la urbaj kvartaloj. En Anglujo jam ekde unu jaro oni laboradas por projekto nomata "vojetoj por erinacoj", kies celo estas instigi homojn krei por ili liberajn transirejojn. Ĝis nun oni sukcesis krei pli ol 5000 transirejojn tra privataj ĝardenoj en malsamaj partoj de la lando.
En Israelo la iniciato naskiĝis dank' al forumo de "loĝantoj por protektado de urba natura medio" en kvartalo de norda Tel-Avivo. Oni nomis la projekton "erinaca nesto" kaj ĝia celo estas konservi kaj krei arbustetajn areojn kun libera aliro por erinacoj.
En Anglujo oni ekkonsciis pri la malfeliĉa situacio de erinacoj post enketo rivelinta, ke ilia tutlanda loĝantaro malpliĝis je 25% dum la lasta jardeko, ĉefe pro malapero de iliaj naturaj vivareoj. Tiel kreskis ilia dependeco de urbaj areoj, kie ili ankoraŭ povas trovi nutraĵon. Sed la urba medio prezentas ne malmultajn malfacilaĵojn por erinacoj, kiuj estas devigitaj kelkfoje vagi dumnokte ĝis al distanco de du kilometroj por trovi manĝaĵon.
Se la vojo estas blokita pro bariloj sen malfermaĵoj, ili ne povas pluvivi. "Estas agrable havi erinacon en propra ĝardeno, sed se ne estas malfermita koridoro permesanta al ĝi transiri al aliaj ĝardenoj, ĝi ne povos akiri sufiĉe da manĝaĵoj", klarigis la fama reĝisoro de filmoj pri naturo, David Atinboro dum la lastatempa lanĉo de kampanjo por naturkonservada projekto en Anglujo. Li rakontis kiel kutimis nutri per specialaj biskvitoj erinacon sen kruro, kiu vivis en lia ĝardeno.
La retejo de la Tel-Aviva projekto "erinaca nesto" invitas la posedantojn de ĝardeno forigi ĉiuspecajn barojn sur la vojo de erinacoj kaj malfermi specialajn transirejojn en la bariloj inter la ĝardenoj. Sufiĉas krei breĉojn je diametro de 15 centimetroj forigante suban brikon el muro aŭ tranĉante iom da dratreto.
Oni ankaŭ konsilas al posedantoj de naĝejo instali kelkajn taŭgain deklivaĵojn tiel, ke erinaco falinta en la akvon povu eliri kaj ne droni.
En la nordaj kvartaloj de Tel-Avivo vivas du specioj de erinacoj: komuna erinaco kaj erinaco de sabloj. La aktivuloj de la porerinaca forumo, varme konsilas anstataŭigon de muroj kaj dratretoj inter privataj ĝardenoj per verdaj heĝoj. Ankaŭ la komunumaj aŭtoritatoj decidis konstrui barilojn kun subaj transirejoj inter publikaj kaj privataj areoj.
Sufiĉe ofte la loĝantoj mem nun savas endanĝerintajn erinacojn kaj portas la vunditajn al veterinara hospitalo, aparte ekde kiam la membroj de la forumo aktive agadas por klarigi al ĉiuj, ke erinacoj tute ne konstituas problemon sed, male, bonege kontribuas al kontrolo de damaĝinsektoj.