Suspektinda enigmo pri "Homo sapiens sapiens"
Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Gian Piero Savio el Israelo
Kio okazis al ĉiuj aliaj specioj de homoj?
Pli-malpli ekde antaŭ du milionoj ĝis 12 miloj da jaroj, en ĉiu specifa periodo, vivis sur la kontinenta bloko "Afriko-Azio", samtempe kaj sufiĉe ofte eĉ samloke, malsimilaj specioj de homoj (ekz. "erectus", "neanderthalensis", "sapiens" ktp.). La posta nuna situacio, kie, ekde antaŭ 12.000 jaroj, la ununura homa subspecio "homo sapiens sapiens" vivas sur la tuta terglobo estas surpriza, eksterordinara, verdire suspektinda. Kio okazis al ĉiuj aliaj specioj de homoj?
Ĉirilate ekzistas du ĉefaj teorioj, kiuj konkurencas inter si. La unua, nomata "teorio de kunfandiĝo" asertas, ke "homo sapiens sapiens", kien ajn li alvenis, dum miloj da jaroj simple kunfandiĝis kun la lokaj homaj specioj. Do, ni estus samtempe kaj "erectus" kaj "sapiens" kaj "neanderthalensis". La dua teorio, nomata "teorio de anstataŭigo", asertas, ke la malsamecoj inter "homo sapiens sapiens" kaj aliaj homaj specioj estis tro grandaj kaj ili ne rezultigis fekundajn seksuniĝojn inter ili. Do, ĉiuj aliaj specioj malaperis sen lasi spurojn en niaj genetikaj karakteroj, t.e. en nia DNA (desoksiribonukleata acido).
Ĝis antaŭ 15 jaroj la teorio de anstataŭigo regis senkontraste, sed freŝdataj genetikaj malkovroj montras kelkajn indicojn favore de eta kunfandiĝo inter specioj. Verŝajne okazis fekundaj seksuniĝoj inter "homo sapiens sapiens" kaj aliaj specioj, sed ĝiaj spuroj en nia genetika heredaĵo estas tiom malgrandaj, ke la teorio de anstataŭigo daŭre restas la plej verŝajna.
Se oni akceptas la teorion de anstataŭigo, tuj estiĝas la grava demando: kiel tio okazis? Kompreneble povas esti nur du klarigoj. La unua diras, ke dum miloj da jaroj la konkurenco pri la samaj fontoj de vivrimedoj (ĉasado kaj rikoltado) fare de "homoj sapiens sapiens", kvankam ne perforta, estis tiom pli efika, ke ili multiĝis, dum la aliaj homaj specioj iom-post-iom maldensiĝis ĝis sia estingiĝo.
La dua klarigo diras, ke aŭ "homo sapiens sapiens'' perfortege forpelis la aliajn speciojn el la plej bonaj kaj nutraĵplenaj teritorioj aŭ sisteme kaj efike ekstermis ilin per intenca "etna purigado". La du hipotezoj ne kontraŭas plene unu la alian; oni povas supozi, ke la du metodoj okazis samtempe sed indas sin demandi kiamezure.
Ĉirilate ekzistas tre malmulte da paleontologiaj atestoj tial ke estas tre malfacile certiĝi definitive pri la faktoj. Tamen la multaj informoj kaj scioj, kiujn ni havas pri la konduto de "homo sapiens sapiens" dum la lastaj jarmiloj (kaj terure ankaŭ en la lastaj jardekoj eĉ en la civila Eŭropo!) ŝajnas indiki, ke bedaŭrinde perforto estas kunnaskita en la homaro.
Ĉiukaze, la malapero de ĉiuj aliaj specioj de homoj estis unu el la plej gravaj eventoj en la historio de la homaro. Provu momenton pensi, kia estus nia vivo, se krom la diferencoj inter la nunaj rasoj, ni povus kunvivi kun "homoj neanderthalensis, erectus, sapiens"! Kiaj estus en tia situacio, la socio, la ekonomio, la religioj, ktp. ?
Estiĝas nun alia tikla kaj tre pridiskutata demando: kiu estis la sekreto de la supereco de "homo sapiens sapiens" antaŭ ĉiuj aliaj homaj specioj? Ĝuste tiu ĉi estos la temo de venonta sonartikolo.