Nia dua propra lingvo
Estas granda diferenco ĉu oni lernas lingvon por esti laŭbezone kapabla komprenigi sin aŭ ĉu oni volas akiri duan lingvon por moviĝi en ĝi kvazaŭ oni uzus sian unuan gepatran lingvon.
En mia lando Aŭstrio ni havas bonan ekzemplon por tiu diferenco. Por plej multaj homoj la loka dialekteca lingvo estas ilia unua lingvo kaj la normgermanan ili ja aŭdas de la infanaĝo kaj ankaŭ komprenas ĝin, sed ili ne jam denaske parolas ĝin. La normgermana estas la instrulingvo kaj la infanoj en bazlernejo lernas paroli ĝin per legado. Tio signifas ke oni atribuas tie al ĉiu litero aŭ litergrupo certan sonon, sed oni plej ofte neglektas ke la sama litero povas en alia pozicio ankaŭ korespondi al alia sono.
Ekzemple la litero "s" en la germana povas signifi "s", sed en la komenco de vorto ĝi signifas "z" laŭsone. Sed plej ofte la infanoj ne lernas tiun diferencon. Simile okazas kun la vokaloj. Do la litero "o" por ili estas kutime "ó". Tiu reduktita sonprovizo estigas reduktitan lernejan prononcon de la germana. Kaj se hazarde inter la lernantoj estas iu kiu korekte prononcas, tiam tiu infano estas konsiderata de la aliaj kiel strangulo.
Do por akiri novan lingvon por povi konsideri ĝin iam kiel aldonan propran lingvon necesas komenci ĉe la parolado de la lingvo. Necesas lerni la sonojn, la akcentojn, la kadencon. Sed ĝuste multaj lernantoj kontraŭstaras al tio, ĉar tiu ŝanĝo de la sonoj kaj kadencoj ankaŭ ŝanĝas la identecon, nome al identeco de fremda popolo. Tio validas ĝenerale por la lingvoj de aliaj popoloj.
En la kazo de Esperanto tio tamen ne validas. Parolante laŭregulan Esperanton oni ne alprenas iun fremdan identecon, oni nur modifas sian identecon, oni malfermas sian identecon al la tuta mondo. Kaj tio estas certe pli facile atingebla por lernantoj de la lingvo. Kaj tiu eco de Esperanto havas kroman grandan avantaĝon: Ne necesas imiti fremdan paroladon por perfektiĝi rilate al prononco. Sufiĉas lerni la regulojn kaj ekzercadi laŭ bonaj modeloj. Ne necesas centprocente atingi la modelon. Se oni konservas en sia parolmaniero iomete da sia parolmaniero de la gepatra lingvo, tio donas eĉ ĉarmon al la parolado. Ni ja estas homoj kaj ne maŝinoj. Ni ne estas normigeblaj. Do ni ja strebu al komuna normo konsciante ke ni ne fariĝos centprocente laŭnormaj.
Por akiri Esperanton kiel duan lingvon necesas kompreneble ankaŭ lerni la gramatikon kaj akiri vortprovizon. Ke tio eblas pli rapide kaj pli profunde ol ĉe aliaj lingvoj, tion ni ja bone scias. Por plene akiri la lingvon ni devas lerni kaj ekzercadi, sed post ne tro longa tempo ni eksentas ke la lingvo fariĝis jam parto de nia identeco kaj ke ĝi fariĝis nia dua propra lingvo. Tiun ŝancon ofertas nur Esperanto.
Regante la lingvon ni povas "konkeri la mondon". Ni povas forlasi niajn limojn por ligi nin kun la tuta mondo. Tio enorme pligrandigas nian memvalorsenton kaj levas nian kontentecon pri la vivo. Esperanto do estas mirinda afero. Kaj laŭ tiu kompreno ĝi estas tre alloga por multege da homoj en la tuta mondo. Tio ja estas bona perspektivo.