Muziko laŭ nombroj
Antaŭ 30 jaroj publikiĝis la MIDI-normo. Ĝis hodiaŭ ĝi donas la takton al la muzika mondo. Moderna hejma studio sen tiu MIDI ne estus imagebla.
Oni imagu ke sur komputilon oni instalus la tute unuan mastruman sistemon de Vindozo el la jaro 1983. Per tiu programo el la komputila ŝtonepoko neniu moderna komputilo plu povus labori. Ĉe la MIDI-normo kiu same en la jaro 1983 unue estis prezentata al la publiko, la afero estas alia. Tiu universala lingvo per kiu elektronikaj muzikinstrumentoj interkompreniĝas ĝis hodiaŭ senŝanĝe estas aplikata de muzikistoj en la tuta mondo. Jen estas bona tempo por naskiĝtagaj bondeziroj al tiu vojrompa muzika softvaro.
Haveblis elektronikaj muzikinstrumentoj jam antaŭ la "Muzika Instrumenta Diĝita Interfaco", mallonge MIDI. Muzikgrupoj kiel Pink Floyd metis plurajn diversajn tavolojn da sintezilaj sonkunmetaĵoj unu super la alian. Sed tiuj sonaroj estis enigitaj permane kaj fariĝis neŝanĝeblaj sondosieroj. MIDI aliflanke ne registras sonojn, sed nur informojn, ekzemple ke certa klavo premiĝas sur muzika klavaro. Tiu informo poste estas konvertebla al ajnaj sonoj.
Por kompari oni povas preni la diferencon inter malnova tajpmaŝino kaj tekstprogramo de komputilo. Maŝintajpita teksto estas fiksita kiel dokumento kaj ne plu estas ŝanĝebla, ankaŭ la tipo de la skribo estas fiksita. La elektronikan tekston en la komputilo aliflanke oni povas prilabori kaj formatigi laŭplaĉe.
Muzikregistraĵoj - ĉu analogaj sur bendo aŭ ciferecaj sur KD - kompareblas kun la maŝine tajpita teksto. La eblecoj prilabori ilin estas tre limigitaj. Malĝustaj muziknotoj ne estas korekteblaj kaj ankaŭ ne eblas sonigi muzikaĵon por piano subite - ni diru - kvazaŭ temus pri pororgena muzikaĵo. La MIDI-interfaco aliflanke registras ciferece unuopajn sonokazaĵojn, same kiel la tekstoprogramo registras unuopajn literojn en la komputilo. La kodo tiam estas sonigebla sur diversaj instrumentoj kaj la sonoj estas prilaboreblaj post registrado. La eliranta signalo enhavas en tiu kazo nur la informon kiam kiu butono resp. klavo de iu "reganto" premiĝas kiel longe kaj kiel forte. Tiu dosiero estas tre malgranda, multe pli malgranda ol la kompleta aŭdsignalo kaj oni povas ludi kaj eksperimenti kun ĝi laŭplaĉe.
Origine la MIDI-normo estis celita por plibonigi la komunikadon inter diversaj instrumentoj - ekzemple inter sinteziloj de diversaj produktantoj. La inventistoj rezignis pri patento kaj tiel kreis liberan softvaron, antaŭ ol tiu nocio entute ekzistis. La vera revolucio alvenis per la ebleco prilabori la datumojn sur komputilo. Tio estis la naskiĝo de la "hejma registrado". Persona komputilo kune kun kelkaj elektronikaj sonproduktiloj subite fariĝis kompleta registra studio. En la komputilo eblis meti MIDI-trakojn unu super la alian. Kaj se la fingroj estis tro malrapidaj por malfacila muzikero, oni registris la pecon do pli malrapide - la posta plirapidigo kaj la korektado de malĝustaj sonoj dank' al MIDI ne plu estis problemo.
Intertempe la MIDI-normo estas bazo por ĉiuj modernaj registraj studioj. MIDI donas al la muzikistoj la takton kaj ĉe koncertoj eĉ la lumo estas komandata per MIDI. Ja multaj soninĝenieroj mallaŭdas la nesufiĉaĵojn de la malnoviĝinta tekniko - se oni kreus ĝin hodiaŭ, ĝi estus certe pli multflanka, ĝi havus pli ol 16 kanalojn por diversaj instrumentoj kaj pli detalan difinon de la tempo. Sed por havi novan normon miloj da firmaoj devus interkonsenti kaj malnovaj instrumentoj de unu tago al la alia fariĝus neuzeblaj. Tial oni preferas adaptumi la longtempe pruvitan sistemon.
MIDI jam delonge estas interesa ne nur por elektronika muziko. Ankaŭ klasika pianisto kiu pritraktas la klavojn de Steinway-piano, finfine disponas por la interpretado de fugio de Bach aŭ de sonato de Beethoven pri la parametroj kiujn kaptas ankaŭ MIDI. Premi klavon kun certa forto, malpremi la klavon. La genia interpretado de porpiana muzikaĵo estas reduktebla al cifereca dosiero kiu estas ne pli longa ol gazeta teksto. Kaj ĉar la grandaj produktantoj por koncertpianoj enkonstruas MIDI-interfacojn en la instrumentojn, tiu dosiero estas sonigebla ankaŭ sur tiuj instrumentoj.
Estas eĉ sciencistoj kiuj analizis MIDI-datumojn pri karakterizaj ecoj - kiam la pianisto malrapidigas la ludadon, kiam li rapidigas ĝin? La trovitajn skemojn oni povas apliki ankaŭ por aliaj muzikaĵoj kaj "humanizi" la sobrajn notojn. Tiam la komputilo produktas version eĉ kun homa esprimo kvankam neniu homo estis preminta klavon. Ĉe trakoj de perkutinstrumentoj tiu "humanizo" jam estas normo, preskaŭ ĉiuj perkutaĵoj sur hodiaŭaj registraĵoj sur diskoj devenas de maŝino. Ke ilia tekniko foje reesprimos la sentojn de homo, pri tio la inventistoj de MIDI antaŭ 30 jaroj eĉ ne povis revi.