Kiu estas socie inteligenta?
Kunsenti kun aliaj, kompreni kaj manipuli ilin: Tiuj kapabloj validas ĝenerale kiel karakterizaj por socia inteligenteco. Sed nur antaŭ iom da tempo psikologoj sukcesis pli precize difini tiun popularan nocion. Kaj jen: Saĝa socia konduto al aliaj nur malmulte interrilatas kun la ĝenerala inteligenteco. Kaj ĝi estas eĉ lernebla.
Koni teorie interhomajn normojn kaj kondutformojn, tio havas nur malmultan komunon kun iliaj praktikaj realigoj. Ofte ekzemple homoj kun sociopatia sinteno konas la regulojn tre precize - tamen malgraŭ tio ili ne obeas ilin. Socia inteligenteco pruviĝas pli en konkreta apliko. Tion substrekas esploristoj pri inteligenteco kiel la psikologo Hans-Martin Süß.
Lia esplorista grupo ĉe la universitato de Magdeburgo disvolvis tiucele ampleksan teston. Tiu procedo ekzamenas surbaze de sinsekvoj de bildoj, sonoj kaj filmoj la individuan kapablon percepti sociajn signalojn, kompreni kaj memorteni ilin. Plej interesas ĉe tio emociaj vizaĝaj esprimoj, nuancoj de la voĉo aŭ ankaŭ la signifo de gestoj kaj parolmaniero.
Testserioj ĉe pli ol 300 testpersonoj montris ke bonegaj kapabloj en tiu kampo estas relative sendependaj de la ĝenerala inteligenteco. Kaj la percepto kaj la kompreno de sociaj informoj havas evidente komunan bazon, kiel montris la analizo de la datumoj.
La radikoj de la homa kapablo pri empatio estas de kelkaj jaroj ĝisfunde esplorataj. Spegulaj neŭronoj en la cerbo supozeble ebligas al ni konkludi la intencojn de aliaj per interna simulado. Ankaŭ ege rapide kondukantaj ŝraŭbformaj ĉeloj en la cerbo estas suspektataj plifaciligi la socian agadon - necesas ja prilabori grandajn kvantojn da informoj. Kion sentas kaj intencas la alia persono? - Respondi tiajn demandojn ene de sekundoj kaj agi laŭe, tio igas homojn socie inteligentaj.
Ĉio tio estas - ene de certaj limoj - ankaŭ ekzercebla. La "grupan trejnadon de sociaj kapabloj" ekzemple aplikas psikoterapiistoj tre sukcese ĉe socie timemaj kaj hezitemaj homoj en lecionoj por diri "ne" aŭ ĉe memkritikaj situacioj kiel sin prezenti en publika prelego, koncernatoj lernas aliri fremdajn homojn pli konscie.
Socia inteligenteco gravas ankaŭ inter E-parolantoj. Precipe se homoj ne povas paroli vidalvide sed nur diskutas skribe en forumoj, tiam certaj mekanismoj kiuj en rekta persona komunikado malhelpas malbonan konduton, ne funkcias. Oni tie povas kaŝi sin kaj tiel estas pli facile konduti malĝentile. Precipe en komunumo kiu konsistas nur el malmultaj personoj jam unuopa malĝentilulo povas detrui la klimaton. Tia homo ĝenerale povas esti tre inteligenta, sed mankas la socia inteligenteco. Ni do kune klopodu kunagi harmonie.