Junulo kontraŭbatalas kanceron
En februaro mi duan fojon vizitis klubkunvenon de la E-klubo en Prago. Mi tie parolis pri la signifo de komputiloj kaj de la interreto por Esperanto. La kaŭzo por elekti tiun temon estis la skeptiko kiun dum mia unua vizito montris esperantistoj rilate al la neceso akcepti la interreton kiel novan revolucian rimedon kiu akcelas la kunlaboron inter homoj el la tuta mondo kaj la eblecon por ĉiu aliri informojn de sia hejma komputilo ie ajn en la mondo.
La interreto trarompas barojn: Homoj povas kunlabori kaj esplori ekster la kutimaj strukturoj. Kaj jen nun mi trovis belan ekzemplon kiu montras kiel juna homo kiu antaŭe tute ne disponis pri iu faka scio sukcesis disvolvi novan rimedon por diagnozi gravan malsanon.
La 16-jara usona junulo Jack Andraka prezentis en prestiĝa konferenco pri ideoj kaj novaj eltrovoj TED en la sudkalifornia urbo Long Beach sian novan diagnozilon kiu servas por pruvi la ĉeeston de la proteino Mesotelino kaj tiel kapablas diagnozi pankreatan kanceron.
Ĝis antaŭ ne tre longa tempo la junulo Jack kiu tute ne havis ideon pri tio kio estas pankreato disvolvis prezindan procedon por la frua diagnozo de kanceraj ĉeloj en la organo. "Per la interreto ĉio eblas", diris al la konferencanoj la junulo kiu antaŭ tri jaroj perdis amikon de la familio pro kancero de pankreato.
Li klarigis ke li serĉis en la interreto informojn pri la kancera malsano. Jack estis ŝokita ke la diagnozo pri kancero de pankreato okazas nur en progresinta stadio de la malsano en kiu jam estas tro malfrue por saniga kuracado. La ĝis nun disponebla diagnoza testo krome aĝas jam 60 jarojn - "pli ol mia paĉjo" - kaj ankaŭ estas multekosta kaj malpreciza. Laŭ Jack necesis eltrovi el la miloj da proteinoj en la sango de pacientoj kun pankreata kancero tiun proteinon kiu povus liveri fruan indikon pri la malsano.
Dum li enuis en la instruado pri biologio en la lernejo la 16-jarulo legis sub la lerneja tablo fakajn artikolojn kaj tie trovis la solvon kiel pli frue diagnozi pankreatan kanceron. La recepton por la produktado de paperaj teststrioj por pruvi la ĉeeston de la proteino Mesotelino en la sango li nomis "simile simpla" kiel "produktadon de ĉokoladaj kuketoj kiujn mi ŝatas". Laŭ la junulo Jack Andraka la testo kostas nur 3 usonajn cendojn (kio egalas al du eŭrocendoj), ĝi daŭras nur 3 minutojn kaj promesas liveri celtrafan rezulton je 100 procentoj.
Povas ja esti ke la precizeco de la testo ne atingos ĉiam tiujn 100 procentojn, sed estas klare ke li eltrovis gravan novan rimedon por kontraŭbatali malsanon. Kaj tiu progreso okazis ekster iuj tradiciaj strukturoj sed ĉe juna homo kiu sen esti fakulo okupiĝis pri la temo helpe de la interreto.