Agado por malrapideco
"Malrapida" hodiaŭ sonas kvazaŭ kiel insulta vorto. Malprave, opinias Martin Liebmann, estrarano en germana asocio por la prokrastado de la tempo. Li kontraŭstaras al la ĝenerala plirapidiĝo: "Mi trovas ĝuon en malŝparo de tempo".
Kiam Martin Liebmann volas amuziĝi li permesas al rapidemulo avanci ĉe la kaso de supermerkato (superbazaro). "Al tiu homo mi diras: 'Se vi vere havas tiom da okupoj, bonvolu. Mi havas ĉiun eblan tempon.'" Liebmann ne havas strangan komprenon pri humuro, sed tute specifan vidon al la rapideco. Li sidas en la estraro de la asocio por la prokrastado de la tempo, de la jaro 2003 li estas ties membro.
La asocio prenis sur sin la taskon instigi la homojn al konscia okupiĝo pri la tempo. "Temas pri la ideo de vivokvalito", diras Liebmann. Vivokvalito por la membroj en medio de ĝenerala plirapidiĝo signifas precipe akcenti malrapidiĝon, montri senstreĉitecon kaj trankvilon. Oni povas tion ankaŭ nomi lobiadon por malrapideco.
Ke la plirapidiĝo ne estas nur subjektiva sento, tion pruvas multaj studoj. Ekzemple la sciencisto Richard Wiseman esploris en 32 urboj la rapidecon de piedirado de homoj. Li eltrovis ke ene de unu jardeko la rapideco de la piedirantoj plialtiĝis ĝis 30 procentoj pli.
Estas tamen geografiaj diferencoj: En la malavia urbo Blantyre personoj bezonis por 20 metroj 31,60 sekundojn - tio estas preskaŭ la trioblo de Singapuro (10,55 sekundoj). Ju pli progresinta, des pli rapida, tio por neniu estas mirinda: Entreprenoj plirapidigas konstante sian laborritmon, porko ekzemple komence de la 20-a jarcento estis buĉita post unu aŭ du jaroj - hodiaŭ post kelkaj monatoj. La tempopremo sur la laborantoj plialtiĝas, la rezulto estas streso. Tiu streso kostas al la ekonomio miliardojn, ĉar homoj malsaniĝas.
Por ripozo pli kaj pli ofte mankas la tempo, urboj kiel Singapuro adiaŭas sin de malnovaj temporitmoj. Novjorko jam delonge ne plu povas aserti esti la sola urbo kiu neniam dormas.
Estas nur la demando ĉu vivokvalito kaj malrapideco estas nesepareble kunligitaj. La esploristo Robert Levine intense okupiĝis pri la vivorapideco de la homoj. Li mezuris en kelkaj landoj interalie la rapidecon de piedirado, la daŭron de aĉeto de poŝtmarko, la akuratecon de publikaj horloĝoj. Lia "mondmapo de la tempo" vekis grandan atenton kaj rilate al Germanio kondukis al amara ekkompreno: en neniu lando de la mondo la vivo funkcias pli rapide ol tie.
En la studaĵo de Levine Germanio troviĝas en la pinta grupo kune kun Svislando, Irlando kaj Japanio. Laŭ tiu listo plej malrapidas la vivo en Meksikio, Indonezio kaj Brazilo. Sed ne eblas rekte konkludi de vivorapideco al vivokvalito. La esploroj de Levine montris ke ĉe homoj en lokoj kun alta vivorapideco montriĝis pli alta probableco ke ili estis ankaŭ kontentaj pri sia vivo. La kaŭzo estas ke alta taktado de la vivo ja kondukas al pli da streso, sed tamen ankaŭ ofte al pli da bonstato kaj al pli alta vivnivelo.
Do rapida vivo havas avantaĝojn, sed ni ne fariĝu sklavoj de la tempo.