Ĉefverkaj filmoj por Esperanto
Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Gian Piero Savio el Israelo
La franca filmo "Jean de Florette"
Celante variigi la agadon de nia esperanta klubo per amuzaj kaj lingvoklerigaj renkontiĝoj, francdevena samideanino kaj mi organizis la projekciadon de la franca filmo "Jean de Florette ", en la originala lingvo kaj de ni ĝuste tiucele subtitolita en Esperanto. Ĉar temas pri duhora filmo kaj niaj klubaj renkontiĝoj daŭras malnete unu horon kaj duonon, ni prezentis, dum tri sinsekvaj semajnaj renkontiĝoj, ĉiufoje 40 minutojn de la filmo kun du paŭzoj por dumfilmaj klarigoj kaj komenca parolado.
Nia baza aliro estis klopode doni la eblecon al ĉiunivela esperantisto kompreni kiel eble plej multe la dialogojn per legado de la subtitoloj sen tro perdigi la ĝuadon de la filmo. Tiucele, por ĉiu parto de la filmo, ni antaŭdonis la fonajn kaj lingvajn informojn esperantlingve kun nemalhaveblaj klarigoj nacilingve.
Por faciligi la legadon de la subtitoloj, ni aperigis ilin per sufiĉe grandaj flavaj literoj nigre konturitaj sur taŭga reliefiganta fono.
Por faciligi la komprenadon de la intrigo kaj dialogoj, ni klarigis al la spektantoj, antaŭ la projekciado, la novajn ŝlosilajn terminojn kaj frazerojn. Dum la rapidaj dialogoj, ni malrapidigis la filmon ĝis 60 procentoj de la normala rapideco.
Kompreneble ni rekomendis ne obstini en la malfacilaĵoj, tiel perdante la fadenon, sed prefere klopodi kompreni el la kunteksto, el la bildoj kaj el la sonoj. Laŭ la kuraĝigaj reagoj de plimulto de partoprenantoj, ŝajnas, ke ili kaj amuziĝis kaj lernis.
Jen nun kelkaj informoj pri la filmo. Jean de Florette estas filmo el la jaro 1986 de la fama franca reĝisoro Claude Berri. Ĝi baziĝas sur la historia drama romano pri familia sagao de la konata franca verkisto Marcel Pagnol. Ĝi estas la unua filmo el duopo kaj la dua filmo, daŭrigo de la unua, titoliĝas Manon des Sources (Manon de la fontoj). La muzika konduka motivo estas adaptaĵo de ario el la opero "La forto de la destino" de Giuseppe Verdi.
La rakonto okazas en malgranda vilaĝo en Provenco, suda-orienta Francujo, nelonge post la unua mondmilito. Du lokaj kamparanoj, la maljuna Cezar (alnomata Papet) kaj lia nevo Ugolin (alnomata Galinette) estas la lastaj membroj de potenca kaj riĉa kamparana dinastio, la familio Soubeyran. Ili komplotas por trompe forpeli eksurbanon el lia ĵus heredita bieno ĝis kiam li akcidente mortas kaj ili facile alproprigas al si la bienon.
En la filmo ĉefrolas tri el la francaj plej elstaraj aktoroj, Gérard Depardieu, Daniel Auteuil kaj Yves Montand en unu el la lastaj roloj antaŭ lia morto.
La du filmojn oni filmis dum sep monatoj en belegaj montetaj situoj. Tiutempe ili estis la plej multekostaj francaj filmoj iam faritaj kaj havis tre grandan komercan kaj kritikan sukceson, kaj hejme kaj internacie, venkante multnombrajn prestiĝajn premiojn. Kun la tempopaso la filmoj tre multe kontribuis al la antaŭenigo de la regiono Provenco kiel turisma celo. Aparte el Anglujo, emeritoj aĉetis kaj rearanĝis malnovajn bienojn kaj establiĝis en la regiono.
Dank' al la trafe bela filmado kaj ankaŭ al la tikla intrigo, eĉ post pli ol 25 jaroj, tiuj du filmoj ĝis nun allogas kaj vekas admiron. Multe da filmaj kritikistoj enlistigas ilin inter la 100 plej belaj filmoj de la tuta dudeka jarcento.
En la alkroĉita filmeto, vi povas spekti mallongan enkondukon al la unua filmo kaj provi uzi la subtitoladon, kvankam mi ne malrapidigis la dialogojn, kiuj aperas en ĝi: